Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
| Özel Hukuk (YL) (Tezsiz) | |||||
| Yüksek Lisans | Programın Süresi: 1.5 | Kredi Sayısı: 90 | TYYÇ: 7. Düzey | QF-EHEA: 2. Düzey | EQF: 7. Düzey |
Ders Genel Tanıtım Bilgileri
| Yüksekokul/Myo/Fakülte/Enstitü | Lisansüstü Eğitim Enstitüsü | ||||
| Ders Kodu | HUK 565 | ||||
| Ders Adı İngilizce | Gender and Human Rights | ||||
| Ders Adı Türkçe | Toplumsal Cinsiyet ve İnsan Hakları | ||||
| Öğretim Dili | TR | ||||
| Ders Türü | Ders | ||||
| Dersin Düzeyi | Seçiniz | ||||
| Dönem | Bahar | ||||
| Haftalık İletişim Saatleri |
|
||||
| Tahmini Öğrenci İş Yükü | Dönem boyunca 148 saat | ||||
| Ders Kredileri | 6 AKTS | ||||
| Değerlendirme | Standart Harf Notu | ||||
| Ön Koşul | Yok | ||||
| Yan Koşul | Yok | ||||
| Beklenen Ön Bilgi | yok | ||||
| Kayıt Kısıtlamaları | yalnızca yüksek lisans öğrencileri | ||||
| Genel Eğitim Hedefi | Bu dersin hedefi, insan hakları yüksek lisans programı öğrencilerine, insan hakları metinlerini ve araçlarını toplumsal cinsiyet bakış açısından irdeleme becerisi ve hukuk uygulayıcısı olarak insan hakları normlarını toplumsal cinsiyet duyarlılığıyla ele alma ve tatbik etme yetisi kazandırmaktır. | ||||
| Ders Açıklaması | Toplumsal cinsiyet ve insan hakları dersi uluslararası insan hakları hukukunun gelişimini toplumsal cinsiyet perspektifinden eleştirel bir bakış açısıyla analiz etmeyi amaçlar. Bunun için ilk olarak kamusal/özel ayrımının uluslararası insan hakları rejiminin işleyişinde yarattığı dışlama biçimleri ele alınacak; ihlal, zarar ve hak kategorilerinin cinsiyetlendirilmiş tanımlarına bakılacaktır. Sonrasında ise, özellikle ikinci dalga feminizmin ve feminist hukuk hareketinin etkisiyle uluslararası insan hakları rejimini dönüştürmek için yapılan müdahaleler ve elde edilen hukuki kazanımlar incelenecektir. Ders kapsamında ayrıca ulusal hukukta, bilhassa Anayasa Mahkemesi önüne gelen bireysel başvurularda toplumsal cinsiyet eşitliği adına elde edilen kazanımlar da ele alınacaktır. |
Ders Öğrenme Çıktıları ve YeterliliklerBu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler:1) Liberal siyaset teorisinin hukuk alanını da şekillendiren kamusal/özel ayrımını öğrenmek 2) Kamusal/özel ayrımının uluslararası insan haklarının gelişimi üzerindeki belirleyici etkisini örnek metinler ve mekanizmalar üzerinden kavramak 3) İlk modern insan hakları hukuku metinlerinin ve mekanizmalarının toplumsal cinsiyeti dışlayan dilini, yapısını ve işleyişini görmek 4) İnsan hakları rejiminin dışlayıcı yapısına yönelik hukuki müdahalelerle toplumsal cinsiyet eşitliği adına elde edilen kazanımları ve normatif tanımaya kavuşan hak taleplerini kavramak 5) Toplumsal cinsiyet ve insan hakları alanında hazırlanacak ödev ve sunumlarla, toplumsal cinsiyet eşitliğini güvenceye alan insan hakları normlarını pratikte etkili biçimde uygulama yetisi kazanmak |
| Program Öğrenme Çıktıları/Ders Öğrenme Çıktıları | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1) Özel hukuk alanında hukuki gerekçelendirmeyi sağlayacak; mevzuat, yasa gerekçeleri, öğretideki monografiler, yargı kararları vb. tüm bilgi kaynaklarını lisansüstü düzeyde ve bütüncül bir biçimde araştırmalarda kullanır. | |||||
| 2) Özel hukuk alanında karşılaşılan hukuki sorunların temelini anlamlandırma bakımından; sözleşmesel ilişkileri düzenleyen kurallar ve ilkeleri, haksız fiilleri ve hukuki çözüm yollarını, ileri düzeyde ve bütüncül olarak kavrar. | |||||
| 3) Özel hukuka ilişkin ilkelerin doğal yapısı, temelleri ve gelecekte uğrayabileceği değişimlere ilişkin güncel tartışmalı konuları öğrenir ve takip eder. | |||||
| 4) Özel hukuk alanındaki ayrıntılı bilgileri, kavramları ve kuramları; çalışılan alan bakımından bireysel olarak, eleştirel bir biçimde analiz eder ve uzman düzeyinde sentezler. | |||||
| 5) Çalışılan alandaki bilgi, kavramlar ve kuramları bireysel olarak araştırmayı öğrenir ve ilgili bilgileri uygulama alanında kullanır. | |||||
| 6) Çalışılan alanda edindiği bilgi, beceri ve düşüncelerini uzman olsun olmasın yönelteceği topluluklara bireysel olarak aktarır ve onlara karşı uzmanlık düzeyinde yorumlamalarda bulunur. | |||||
| 7) Özel hukuk alanında bir öğrenci ve uygulamacı olarak; çalıştığı alanda bireysel olarak uzman düzeyinde muhakeme yapar, değişik hukuki durumlara karşı uyum sağlayıp sorumluluk alır. |
Program Sonuçları ve Yeterliliklerle İlişkisi
| N Yok | S Destekleyici | H Çok İlgili |
| Program Çıktıları ve Yeterlilikler | Düzey | Değerlendirme | |
| 1) | Özel hukuk alanında hukuki gerekçelendirmeyi sağlayacak; mevzuat, yasa gerekçeleri, öğretideki monografiler, yargı kararları vb. tüm bilgi kaynaklarını lisansüstü düzeyde ve bütüncül bir biçimde araştırmalarda kullanır. | N | |
| 2) | Özel hukuk alanında karşılaşılan hukuki sorunların temelini anlamlandırma bakımından; sözleşmesel ilişkileri düzenleyen kurallar ve ilkeleri, haksız fiilleri ve hukuki çözüm yollarını, ileri düzeyde ve bütüncül olarak kavrar. | N | |
| 3) | Özel hukuka ilişkin ilkelerin doğal yapısı, temelleri ve gelecekte uğrayabileceği değişimlere ilişkin güncel tartışmalı konuları öğrenir ve takip eder. | N | |
| 4) | Özel hukuk alanındaki ayrıntılı bilgileri, kavramları ve kuramları; çalışılan alan bakımından bireysel olarak, eleştirel bir biçimde analiz eder ve uzman düzeyinde sentezler. | N | |
| 5) | Çalışılan alandaki bilgi, kavramlar ve kuramları bireysel olarak araştırmayı öğrenir ve ilgili bilgileri uygulama alanında kullanır. | N | |
| 6) | Çalışılan alanda edindiği bilgi, beceri ve düşüncelerini uzman olsun olmasın yönelteceği topluluklara bireysel olarak aktarır ve onlara karşı uzmanlık düzeyinde yorumlamalarda bulunur. | N | |
| 7) | Özel hukuk alanında bir öğrenci ve uygulamacı olarak; çalıştığı alanda bireysel olarak uzman düzeyinde muhakeme yapar, değişik hukuki durumlara karşı uyum sağlayıp sorumluluk alır. | N |
| Hazırlayan ve Tarih | ZEYNEP ÖZEN , February 2024 |
| Ders Koordinatörü | AKTS1 |
| Dönem | Bahar |
| Dersi Veren(ler) |
Ders İçeriği
| Hafta | Konu |
| 1) | Kamusal/özel ayrımı ve modern demokrasi kuramının dışlayıcılığı |
| 2) | Kamusal/özel ayrımının liberal hukuk teorisine ve uygulamasına yansıması: ‘the rights of man’ |
| 3) | Uluslararası insan hakları hukukunun cinsiyeti: Ataerkil hak, ihlal ve zarar kategorileri Kadının ‘insan hakları’: uluslararası insan hakları rejimine ilk feminist müdahaleler |
| 4) | CEDAW, insan hakları yargısı, İstanbul Sözleşmesi ve toplumsal cinsiyet |
| 5) | İkili cinsiyet rejimi, cinsiyet kimliği ve insan hakları |
| 6) | İnsancıl hukuk, uluslararası ceza yargılamaları ve toplumsal cinsiyet |
| 7) | Geçiş dönemi adaleti ve toplumsal cinsiyet |
| 8) | Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitliği ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet alanında hukuki kazanımlar |
| 9) | Ödev konularının seçilmesi |
| 10) | Ödev takibi |
| 11) | ödev takibi |
| 12) | ödev takibi |
| 13) | sunum |
| 14) | sunum |
| 15) | sunum |
| 16) | sunum |
| Gerekli/Tavsiye Edilen Okumalar | Zorunlu okumalar -Pateman, Carole, ‘Kardeşler Arası Toplumsal Sözleşme’, Sivil Toplum ve Devlet, J. Keane (der), Yedikıta yay.2004, s. 119-146. -Phillips, Anne, Demokrasinin Cinsiyeti, Metis Yayınları, 2012, s. 38-55. -Bora, Aksu, ‘Kamusal Alan Sahiden Kamusal mı?’, içinde Kamusal Alan, Meral Özbek (ed.), Hil Yayın, 2004, s. 529-538. -Oder, Bertil Emrah, ‘Kadınların İnsan Haklarının Uluslararası Düzeyde Korunması’, içinde, Kadın Hakları, Uluslararası Hukuk ve Uygulama, Ayata, Dilek, Oder (ed.), Bilgi Yayınları, 2010, s. 23-53 - Şimşek Aslı, Bir İnsan Hakları İhlali ve Ayrımcılık Biçimi Olarak Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Kalıp Yargıları: CEDAW Çerçevesinde Bir İnceleme, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2020, s. 496- 513. Dinçer, Hülya, ‘Geçiş Dönemi Adaleti ve Toplumsal Cinsiyet: Kimin için Adalet, Kimin Hakikati?’, GSÜHFD, Cilt: 13, Sayı:1 | Ocak 2014 , s. 227-260. Önerilen Kaynaklar: -MacKinnon, Catherine, Feminist Bir Devlet Kuramına Doğru, İstanbul, 2003, Metis Yayınları. - Uygur, Gülriz: “İstanbul Sözleşmesi Işığında Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’un Temel Yaklaşımı”, Şiddetin Cinsiyetli Yüzleri, Yarar, Betül (der.), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2015, s.193-211. - Valji, Nahla, Bir Fırsat Penceresi: Kadınlar için Geçiş Dönemi Adaleti Çalışmaları, Hakikat, Adalet ve Hafıza Çalışmaları, 2010, s. 1-27. -Karan Ulaş, “Bireysel Başvuru Kararlarında Ayrımcılık Yasağı ve Eşitlik İlkesi”, Anayas Yargısı Dergisi, Sayı: 32, Anayasa Mahkemeleri Yayınları, Ankara. -Kurnaz Işıl, İstanbul Sözleşmesi Yaşatır: Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’yle İmtihanı, içinde Kadın Yazıları, Türkan Yalçın (der.), - Kurnaz, Işıl, LGBTQ Haklarının Korunmasında Anayasa Yargısı ve Stratejik İnsan Hakları Davaları: Türkiye Örneği,TTB Dergisi 2020 (148), s. 9-46. -Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri, İnsan Hakları ve Cinsiyet Kimliği, 2009, https://rm.coe.int/insan-haklari-ve-cinsiyet-kimligi-insan-haklar-komiseri-nin-tematik- ra/16806da64d - Ataman, Hakan, LGBTT Hakları İnsan Haklarıdır, İnsan Hakları Gündemi Derneği Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2009, https://insanhaklariizleme.org/vt/yayin_view.php?editid1=349 -Uluslararası İnsan Hakları Mevzuatının Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliği Alanlarında Uygulanmasına İlişkin İlkeler, http://www.kaosgldernegi.org/resim/yayin/dl/yogyakarta_ilkeleri.pdf -Güner, Umut et al., Türkiye’de Cinsel Yönelim veya Cinsiyet Kimliği Temelinde Ayrımcılığın İzlenmesi Raporu, 2010. https://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/02/24/Cinsel_Yonelim_veya_Cinsiyet _Kimligi_Izleme_Raporu.pdf https://toplumsalcinsiyetvehukuk.com/ https://kaosgldernegi.org/e-kutuphane https://dspace.ceid.org.tr/xmlui/ : Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği E-kütüphanesi | ||||||||||||
| Öğretme Teknikleri | Ders anlatını, akademik araştırma, ödev hazırlama ve sunum | ||||||||||||
| Ödev ve Projeler | ödev (%70) | ||||||||||||
| Laboratuvar Çalışması | |||||||||||||
| Bilgisayar Kullanımı | |||||||||||||
| Diğer Aktiviteler | |||||||||||||
| Değerlendirme Yöntemleri |
|
||||||||||||
| Ders Yönetimi |
dincerhu@mef.edu.tr |
||||||||||||
AKTS Öğrenci İş Yükü Tahmini
| AKtivite | Hafta Sayısı | Saat | Hesaplama | ||||
| Yarıyıl Başına Hafta Sayısı | Etkinliğe Hazırlık | Etkinliğin Kendisinde Harcanan | Etkinlik Gereksinimlerini Tamamlama | ||||
| Ders Saati | 14 | 3 | 2 | 2 | 98 | ||
| Sunum / Seminer | 1 | 20 | 2 | 2 | 24 | ||
| Ödevler | 1 | 26 | 26 | ||||
| Toplam İş Yükü | 148 | ||||||
| Toplam İş Yükü/25 | 5.9 | ||||||
| AKTS | 6 | ||||||